We hebben 'um weer: de wintertijd. Héerlijk vind ik dat altijd weer. Het voelt als thuiskomen. Alles gaat ineens beter: het opstaan, de timing op de dag, mijn hongergevoel, het op tijd naar bed gaan, het hoofd dat scherper werkt...Geen wonder: want deze wintertijd is eigenlijk de echte tijd. En een (gevoelig) lijf reageert daar meteen op. Niet meer vechten tegen een onnatuurlijk ritme, gewoon mee met die flow...

Ok, het vraagt even een kleine aanpassing van een paar dagen tot een week omdat je toch wat maanden geforceerd een ander ritme had en tsja...tijden gewennen ook! Maar op deze wintertijd leef je gezonder. Omdat je luistert en in tune leeft met je biologische klok, dat grote circadiaanse ritme. Dat betekent dat je minder kans hebt op diabetes, hart- en vaatziekten, hersenziekten, ongelukken, slechte prestaties, depressies en al wat meer. Dat is toch een beste bonus, als het al geen eerste levensbehoefte is. 

Daarom begrijp ik ook geen snars van de huidige discussie...

Wat doe je als je baby nog maar een ukkepuk is en wat als hij weer wat ouder is? Hoe werkt het met slapen na de eerste verjaardag en wat als je kleintje een peutertje is? Wat nu als van het ene naar het andere ritme gaan een brug te ver is? Dit handige schema geeft je houvast. Vers van de pers, want het komt uit de allernieuwste en compleet herziene 15e druk van Baby in een droomritme (die pas begin december 2018 verkrijgbaar is). Print, versier je koelkast ermee en zo heb je altijd 'de wegwijzer' naar dromenland. 

En...de getallen staan natuurlijk voor de minuten of uren wakkertijd, dat tel je na het wakker worden in de ochtend of na een slaapje en tot het moment waarop je kleintje slaapklaar in bed / zijn slaapplek ligt. Minder mag, meer niet. 

Meer weten?

Check alles over ritmes in dit Blog

Bekijk & download het eerste hoofdstuk uit (de 14e druk van) Baby in een Droomritme. 

Niet slapende baby of dwarse dreumes? GROTE kans dat je in een van de vijf slaapvalkuilen bent gestapt. 

Dromenland: het is best een fijne plek om te vertoeven. Alleen denkt je kleintje er soms anders over. Zelfs als hij ontzettend moe is. En dat is best frustrerend als je net uren aan het wiegen bent, zelf wel toe bent aan een powernap of een drukke dag achter de kiezen hebt. Het is nog vermoeiender als je kleintje ook ’s nachts gaat spoken. Of je nu te maken hebt met een kleine uk die wakker wordt zodra zijn hoofdje het matras raakt of met een dwarse dreumes die zijn ‘bedtimebattles’ zorgvuldig kiest, niet willen slapen is vaak het gevolg van een paar ‘slaap-valkuilen’.

Valkuil 1: Te laat naar bed brengen

Valkuil 2: Te veel in slaap helpen

Valkuil 3: Overstimulatie: stuiteren!

Valkuil 4: Het bedritueel overslaan

Valkuil 5: Niet consequent zijn

Valkuil 1: Te laat naar bed brengen

Het gebeurt sneller dan je denkt, zeker als je nog een...

Kun je de allerkleinsten wel leren slapen? Mag je wel slaaptrainen als je kleintje jonger is dan zes, vier, drie of twee maanden? Kún je wel wat doen die eerste weken of moet je dat überhaupt niet willen? De laatste tijd krijg ik regelmatig deze vragen en ik snap het goed. Want google maar eens een rondje langs het web en het ene na het andere advies komt voorbij op je scherm. Wat is nu wijsheid?

Waar vroeger de sleutel van de babykamer werd meegenomen door de kraamhulp om baby in week 1 meteen maar even ‘goed te zetten’, daarna niemand meer wat wilde doen om baby ook maar een beetje in de weg te zitten en alles juist ‘te los’ werd, het laten-huilen toen weer populair werd….lijken we nu in een soort van exacte wetenschap terecht te zijn gekomen waarbij baby’s leeftijd bepaalt hoe stevig je de touwtjes aan zou mogen trekken.

Is je baby 4 maanden oud, dan komt er een of andere magische grens tussen ‘beetje aan een slaapgewoonte...

Ken je dat? Leg je je baby lekker in zijn bedje neer en dan is het keten geblazen. Of ligt hij lekker te brabbelen en te spelen. Op zich wel blij, maar slapen ho maar! Of misschien heb je minder geluk en is je baby minder blij in zijn bedje: huilen huilen en pas slapen na een boel troosten. Waarom is dat? Waarom kan het zo lang duren eer je baby slaapt en slaapt hij dan weer wel in no time als je hem bij je hebt, bij een ander slaapje of bij iemand anders?

Slapen is een spel der hormonen

Ken je cortisol? Daar word je lekker alert en druk van. Dat zie je in onderstaande figuur: de blauwe lijn is cortisol en net nadat deze piekt of daalt gaat de gele lijn (aandacht) mee. Hand in hand met een kleine vertraging. Pas als deze twee dalen krijgt zijn evenknie de kans om te stijgen: melatonine ofwel het slaaphormoon (groene lijn). Dat gaat weer samen met de lichaamstemperatuur (rode lijn), want als we slapen daalt onze lichaamstemperatuur om energie te besparen.

Je kunt je...

Baby in een (droom)ritme…Dat lijkt toch heel simpel op slaapje op en slaapje af op een manier dat er goed wordt geslapen en je weet waar je aan toe bent? Yep, dat is de uitkomst. Maar wist je dat om te slapen een kleintje maar liefst 5 ritmes actief kan hebben in dat kleine lijfje? Kan omdat sommige ritmes nog ‘geïnstalleerd’ moeten worden. En vaak zijn dat ook weer de leeftijden waarop iets ineens wel kan (zoals doorslapen) of helemaal niet meer (Zoals slapend neerleggen). De wondere wereld van de slaap, een tipje van sluier:

Slaapritmes

• Homeostatisch proces: er wordt een geleidelijke drang opgebouwd om te gaan slapen. Opgelost door slaap, maar het wordt een slaapschuld bij te weinig slaap. Voor een baby is dit iedere wakkertijd en ieder slaapje.
• Circadiaans ritme: Omdat we niet altijd kunnen slapen wanneer we hiertoe een drang voelen, heeft het lichaam een eigen klok van circa 24 uur. Dat ritme geeft het lichaam een signaal om...

Slapen is niet zomaar slapen. In een tijdsbestek van 45 minuten legt je baby een heel rondje af van maar liefst 3 fasen. En dat is ook meteen de reden waarom baby’s de neiging hebben om 20 of 40 minuten te slapen in ‘catnaps’. Tussen de slaapfasen zitten namelijk allerlei valkuilen. Hoe zit dit?

©2017 Stephanie Lampe

Slaapfasen

Zoals je in het plaatje hierboven kunt zien beginnen kleintjes eigenlijk direct met licht slapen in de Remslaap. Deze (tweede) slaapfase is druk, je baby kan zich dan wakker maken door drukke bewegingen met armpjes of beentjes. Maar blijft hij toch lekker slapen, dan is er bij de volgende fase nog een uitdaging: hier kan een soort schok door het lijfje gaan. Pas als hij ook deze uitdaging weet te overwinnen gaat hij naar de diepste slaap en is dan amper wakker te krijgen. Dit is de belangrijkste slaap. Maar hierna komt weer de lichtere slaap, waaruit hij weer makkelijker te wekken is. Het hele proces duurt 45 minuten. Daarna kunnen...

Hoe zit dat nou? 1 slaapje, of misschien 2 of 3 of meer? En hoe lang dan? En wanneer? Niets is fijner dan even wat houvast. Weten wat ‘normaal’ is. En hoe je daar komt. En daarom is er deze Sleepchart.

Dit plaatje is eigenlijk je gebruiksaanwijzing. Want naast de leeftijd vind je het wakkertijdenritme dat op dat moment bij je baby past, waar al die dingen en ritmes uit de vorige delen van deze special in zijn verwerkt. Het werkt voor kleintjes echt universeel, met een marge van 15-20 minuten zeg maar. De volgende kolom vertelt je het aantal slaapjes overdag: je ziet al dat de allerkleinsten echt af en aan slapen en dat kan ook niet anders als je maar 60-90 minuten wakker kunt zijn per keer. Tot slot het totaal aantal slaapuren op een dag. Natuurlijk is heel veel ook persoonlijk, maatwerk!

Want er is nog heel veel meer gaande om je baby te laten slapen. Slaapassociates, regelmaat, je manier van troosten, responsief zijn, hoe je je baby laat slapen, slaaprituelen en...

In vorige blogs heb je kunnen lezen over de slaapvalkuilen waar je als ouder met open ogen in kunt stappen. Met als gevolg: een slecht slapend ukje en wallen tot je enkels. Gelukkig kun je hier zelf verandering in brengen. Of het zelfs voorkomen. Als je weet welke valkuilen er zijn, loop je er immers niet in. En als het al gaande is, kun je het tij keren. Op tijd naar bed brengen, zorgen dat je kind genoeg slaap heeft: dat is in de vorige blogs aan bod gekomen. Tijd dus voor een bedtijdroutine. Want 3 x R staat wat mij betreft voor: routine, ritme, regelmaat. Precies, drie keer hetzelfde. Dat betekent een boel ritme en daar gedijt iedereen goed op. Want met een goed ritme, lijkt alles vanzelf te gaan. Weet je uk waar hij/zij aan toe is en jij ook. Dat geeft rust. Met of zonder de oogjes dicht.

Een bedtijdroutine: moet dat nou?

Een bedtijdroutine is heel belangrijk. De vaste volgorde van activiteiten die je onderneemt voordat je kleintje gaat slapen helpen hem om ook echt zelfstandig...

Soms kan het een hele strijd zijn om je baby te overtuigen dat het goed toeven is in dromenland. Wat je ook probeert – van een bedtijdroutine tot op je hoofd staan – als je kind niet wil slapen, zul je je van je beste kant moeten laten zien om hem te overtuigen dat slapen best een fijne bezigheid is. Niet alleen de kleintjes kunnen nogal eigenwijs zijn. Peutertjes, kleutertjes en ook kinderen hebben niet altijd evenveel zin om te gaan slapen.

Oververmoeidheid, overactief zijn, slecht kunnen concentreren, snel vallen, minder hard groeien, slecht eten, huilen: het zijn een paar dingen waar te weinig slaap aan ten grondslag kan liggen. Ook kunnen baby’s juist langer wakker zijn en baby’s en kinderen vaker wakker worden als ze te weinig slapen of te laat gaan slapen. En hun dag zal eerder beginnen. Want hoe tegenstrijdig het ook klinkt: als je kleintje ‘s ochtends (erg) vroeg wakker wordt, gaat hij of zij waarschijnlijk te laat naar bed.

Wat doe je eraan?...